Skolyoz

Skolyoz, omurganın yana doğru eğrilmesi durumudur. Normalde düz olması gereken omurga, skolyozda “C” veya “S” şeklinde eğrilir. Bu eğrilik, omurların dönmesiyle birlikte üç boyutlu bir deformiteye neden olabilir. Skolyoz, her yaşta görülebilmekle birlikte, en sık ergenlik döneminde ortaya çıkar. Erken teşhis ve tedavi, skolyozun ilerlemesini durdurmak ve komplikasyonları önlemek için önemlidir.

Skolyoz Neden Olur, Kimlerde Sık Görülür?

Skolyozun nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri şunlardır:

  • İdiyopatik Skolyoz: En sık görülen skolyoz türüdür ve nedeni bilinmemektedir. Genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar.
  • Konjenital Skolyoz: Doğumsal omurga anomalileri nedeniyle oluşur.
  • Nöromusküler Skolyoz: Serebral palsi, muskuler distrofi gibi nörolojik veya kas hastalıkları nedeniyle oluşur.
  • Genetik Faktörler: Ailede skolyoz öyküsü olanlarda risk daha yüksektir.
  • Cinsiyet: Kız çocuklarında skolyoz görülme riski daha yüksektir.

Skolyoz, özellikle hızlı büyüme döneminde olan ergenlerde ve nöromusküler hastalıkları olan bireylerde daha sık görülür.

Skolyoz Tedavisi Nasıl Yapılır?

Skolyoz tedavisi, eğriliğin derecesine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre belirlenir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

  • Gözlem: Hafif eğriliklerde (20 derecenin altında) düzenli takip yapılır.
  • Korse Tedavisi: Orta dereceli eğriliklerde (20-40 derece) korse kullanılarak eğriliğin ilerlemesi durdurulmaya çalışılır.
  • Fizik Tedavi: Skolyoz egzersizleri ile omurga kasları güçlendirilir ve duruş düzeltilir.
  • Cerrahi Tedavi: İleri dereceli eğriliklerde (40 derecenin üstünde) veya konservatif tedavilere yanıt vermeyen durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.

Skolyoz Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Skolyoz ameliyatı, genellikle omurga füzyonu (omurların birbirine sabitlenmesi) yöntemiyle yapılır. Ameliyat sırasında şu adımlar izlenir:

  • Omurga Erişimi: Cerrah, sırttan bir kesi yaparak omurgaya ulaşır.
  • Omurga Düzeltilmesi: Eğri omurlar, vidalar ve çubuklar kullanılarak düzeltilir.
  • Omurga Füzyonu: Düzeltilmiş omurlar arasına kemik greftleri yerleştirilir ve omurların birbirine kaynaması sağlanır.

Skolyoz ameliyatı, omurga eğriliğinin ileri derecede olduğu veya konservatif tedavilere yanıt vermediği durumlarda uygulanan bir cerrahi prosedürdür. Ameliyatın temel amacı, omurgayı mümkün olduğunca düzeltmek, eğriliğin ilerlemesini durdurmak ve hastanın yaşam kalitesini artırmaktır. Ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılır ve birkaç saat sürebilir. Cerrah, sırttan bir kesi yaparak omurgaya ulaşır. Daha sonra, eğri omurları düzeltmek için vidalar ve çubuklar kullanır. Bu vidalar ve çubuklar, omurgayı düz bir pozisyona getirerek eğriliği düzeltir.

Omurga düzeltildikten sonra, omurların birbirine kaynaması (füzyon) sağlanır. Bu işlem için, düzeltilmiş omurlar arasına kemik greftleri yerleştirilir. Kemik greftleri, hastanın kendi kemiğinden (genellikle leğen kemiğinden) veya kadavradan alınan kemikten elde edilebilir. Kemik greftleri, omurların birbirine kaynamasına yardımcı olur ve omurganın sabitlenmesini sağlar. Bazı durumlarda, omurga füzyonunu desteklemek için plaklar veya diğer implantlar da kullanılabilir. Ameliyat sırasında, omurilik ve sinirler dikkatle korunur.

Ameliyat tamamlandıktan sonra, kesi kapatılır ve bandajlanır. Hastalar, ameliyat sonrası birkaç gün hastanede kalır ve ağrı kontrolü için ilaçlar verilir. Fizik tedavi, ameliyat sonrası iyileşme sürecinin önemli bir parçasıdır. Fizyoterapistler, hastalara sırt kaslarını güçlendirmeleri ve doğru duruş tekniklerini öğrenmeleri için egzersizler öğretir. Ameliyat sonrası dönemde, hastaların düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeleri ve fizik tedavi programına uymaları önemlidir. Tam iyileşme ve normal aktivitelere dönüş, birkaç ay sürebilir.

Skolyoz Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?

Skolyoz ameliyatı sonrası iyileşme süreci, hastadan hastaya değişmekle birlikte genellikle birkaç ay sürer. Ameliyattan sonraki ilk günlerde, sırt ağrısı ve şişlik normaldir ve ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Fizik tedavi, ameliyattan sonraki ilk günlerde başlar ve kademeli olarak ilerler. Hastalar, sırt kaslarını güçlendirmek ve doğru duruş tekniklerini öğrenmek için düzenli olarak egzersiz yapmalıdır. Tam iyileşme ve normal aktivitelere dönüş, 6-12 ay sürebilir. Skolyoz ameliyatı, doğru cerrahi teknikler ve rehabilitasyon ile hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilir.