PRP
PRP (Platelet Rich Plasma) tedavisi, kişinin kendi kanından elde edilen ve ilaç içermeyen doğal bir tedavi yöntemidir. Hastanın kanından alınan örnek, özel bir işlemle yüksek konsantrasyonda trombosit (kan pıhtılaşmasında görevli hücreler) içeren plazmaya dönüştürülür. Elde edilen bu trombositten zengin plazma (PRP), iyileştirilmesi gereken bölgeye enjekte edilerek doğal iyileşme süreci başlatılır. Kanımız plazma, kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler olmak üzere dört ana bileşenden oluşur. Trombositler, yaralanma bölgesine ulaştıklarında aktive olarak büyüme faktörleri ve proteinler salgılar. Bu faktörler, hasarlı dokuların iyileşmesini destekler. PRP tedavisi, bu doğal iyileşme mekanizmasını hızlandırarak hasarlı dokuların daha hızlı onarılmasına yardımcı olur.
PRP İçeriği ve Hazırlanışı
PRP, hastanın kendi kanından elde edilen plazma ve yüksek konsantrasyonda trombositten oluşur. İçeriğinde başka bir madde veya ilaç bulunmaz. PRP, PDGF, TGF-B, VEGF, IGF-1, EGF, CTGF ve FGF-2 gibi büyüme faktörlerini içerir. PRP hazırlamak için alınan kan, yüksek hızda dönen bir cihaz olan santrifüjde ayrıştırılır. Santrifüj, kırmızı kan hücrelerini plazma ve trombositlerden ayırır. Kırmızı kan hücreleri atıldıktan sonra geriye plazma ve trombosit konsantrasyonundan oluşan bir karışım kalır. PRP, vücutta dolaşan kanda bulunan trombosit sayısının 3 ila 5 katı trombosit içerir. Ayrıştırma işlemi sonucunda elde edilen plazma, lökositten zengin veya lökositten fakir PRP olarak adlandırılabilir. Lökositten zengin PRP, normalden daha yüksek lökosit seviyesine sahipken, lökositten fakir PRP normalden daha düşük lökosit seviyesine sahiptir.
PRP’nin İyileştirici Etkisi
PRP, yaralı veya sorunlu bölgeye enjekte edildiğinde, yüksek konsantrasyonda trombosit (büyüme faktörleri ve sitokinler) yaralanma bölgesine verilir ve hasarlı dokunun iyileşmesine yardımcı olur. Bu büyüme faktörleri, doku onarımı, yeni kan damarlarının oluşumu ve iltihaplanmanın azaltılması gibi süreçleri tetikler. PRP tedavisi, doğal iyileşme sürecini hızlandırarak dokuların daha hızlı ve etkili bir şekilde onarılmasını sağlar.
PRP Tedavisi: Seans Sayısı, Etki Mekanizması ve Uygulama Yöntemi
PRP tedavisinde seans sayısı, hastanın yaşı, yaralanmanın derecesi ve tedavi amacına göre 1 ila 3 arasında değişir. Tedavi, yaralanmış tendon, bağ, kas ve eklemlerin iyileşmesini hızlandırmak için hastanın kendi trombosit hücrelerini sorunlu bölgeye konsantre halde ulaştırmayı amaçlar. PRP enjeksiyonları, kas-iskelet sistemi problemlerini iyileştirmek için hastanın kendi iyileştirme sistemini kullanır. Eklem içi uygulamalardaki etkisi, enflamasyonu azaltma (anti-enflamatuar) yönündedir. Hücresel düzeyde ise hücre ölümünü azaltarak ve hücre dışı bağ dokusunun yoğunluğunu artırarak etki gösterir.
PRP İğnesi Nasıl Yapılır?
PRP hazırlandıktan sonra, materyal bir enjektöre aktarılır ve tedavi edilecek bölgeye genellikle ultrason eşliğinde iğne ile uygulanır. Ultrason kullanımı, PRP’nin doğru bölgeye ulaşmasını sağlayarak tedavi başarısını artırır. Kas-iskelet sistemi sorunlarında PRP, genellikle eklem içi, kas, tendon ve bağ dokularına uygulanır.
PRP’nin Etki Mekanizması
PRP tedavisi, trombositlerin salgıladığı büyüme faktörleri sayesinde doku iyileşmesini hızlandırır. Bu büyüme faktörleri, hücre büyümesini teşvik eder, yeni kan damarlarının oluşumunu destekler ve iltihabı azaltır. PRP, hücresel düzeyde anti-apoptotik (hücre ölümünü azaltıcı) ve anabolik (doku yapımını artırıcı) etkiler gösterir. Ayrıca, hücre dışı matriks (ECM) sentezini artırarak doku onarımını destekler.
PRP Tedavisinin Avantajları ve Uygulama Alanları
PRP tedavisinin en büyük avantajı, hastanın kendi kanının kullanılması nedeniyle alerjik reaksiyon veya bulaşıcı hastalık riskinin minimal olmasıdır. Ayrıca, cerrahi bir işlem gerektirmemesi ve genellikle kısa sürede tamamlanabilmesi de önemli avantajları arasında sayılabilir. Ancak, tedavinin etkinliği ve uygunluğu, bireysel durumlara ve tedavi edilen rahatsızlığın türüne göre değişiklik gösterebilir.
PRP Uygulamasının Yapıldığı Hastalıklar
PRP tedavisi, kas-iskelet sistemi rahatsızlıklarının tedavisinde yaygın olarak kullanılır. Uygulama alanları şunlardır:
- Diz eklemi: Diz kireçlenmesi, diz bağ yaralanmaları (iç ve dış yan bağ yırtıkları), menisküs yırtıkları, kıkırdak yaralanmaları, patellar tendinit, kuadriceps tendiniti.
- Omuz eklemi: Rotator kaf yırtıkları, supraspinatus tendinozisi, biceps tendinozis, SLAP yırtıkları, omuz eklemi kireçlenmesi.
- Dirsek eklemi: Tenisçi-golfçü dirseği, eklem içi kıkırdak sorunları.
- Kalça eklemi: Kalça kireçlenmesi, kalça labrum yırtıkları.
- Ayak bileği eklemi: Bağ yırtıkları, ayak bileği kıkırdak sorunları.
- Kas yırtıkları: Hamstring, quadriceps, kalf bölgesi gibi spor yaralanmaları.
- Kaynaması gecikmiş kırıklar: Kırık iyileşmesini hızlandırmak için.
PRP tedavisi, bu rahatsızlıkların tedavisinde doğal iyileşme sürecini hızlandırarak etkili sonuçlar verebilir. Ancak, her hastanın durumu farklı olduğundan, tedavi planı kişiye özel olarak belirlenmelidir.
