Omuz Protezi
Omuz protezi, omuz ekleminin ciddi şekilde hasar gördüğü durumlarda uygulanan cerrahi bir yöntemdir. Bu yöntemde, hasarlı eklem yüzeyleri yapay malzemelerle değiştirilerek omuzun ağrısız ve hareketli hale getirilmesi amaçlanır. Omuz protezleri, genellikle titanyum veya kobalt-krom gibi biyouyumlu metallerden ve yüksek dayanımlı polietilenden yapılır. Omuz eklemi, kürek kemiği (skapula), kol kemiği (humerus) ve köprücük kemiğinden (klavikula) oluşur. Protez, bu kemiklerin hasarlı eklem yüzeylerini taklit ederek omuzun normal fonksiyonlarını geri kazandırmayı hedefler.
Omuz Protezi Kimler İçin Uygundur?
Omuz protezi, aşağıdaki durumlarda uygun bir tedavi seçeneği olabilir:
- Omuz kireçlenmesi (osteoartrit)
- Romatoid artrit
- Omuz kırıkları
- Rotator manşet yırtıkları
- Avasküler nekroz (kemik dokusunun kan akışının bozulması)
- Omuz tümörleri
Omuz protezi, genellikle konservatif tedavilerden (fizik tedavi, ilaç tedavisi vb.) fayda görmeyen ve şiddetli ağrıları olan hastalar için düşünülür.
Omuz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Omuz protezi ameliyatı, genel anestezi altında yapılır ve yaklaşık 2-3 saat sürer. Cerrah, omuz bölgesinde bir kesi yaparak hasarlı eklem yüzeylerine ulaşır. Hasarlı kemik ve kıkırdak dokuları temizlenir ve protez bileşenleri kemiklere yerleştirilir. Protezin doğru pozisyonda olduğundan emin olduktan sonra, kesi kapatılır ve bandajlanır.
Ameliyat sırasında, cerrah, hastanın durumuna ve hasarın boyutuna göre farklı protez tipleri kullanabilir. Total omuz protezi, hem humerus başını hem de glenoidi (kürek kemiğindeki eklem yüzeyi) değiştirirken, parsiyel omuz protezi sadece humerus başını değiştirir. Rotator manşet yırtığı olan hastalarda, ters omuz protezi adı verilen özel bir protez tipi kullanılabilir.
Ters Omuz Protezi Nedir?
Ters omuz protezi, geleneksel omuz protezlerinden farklı olarak tasarlanmış bir yapay eklem sistemidir. Bu sistemde, normal omuz anatomisinin tersine, kürek kemiğine (skapula) bir yuva ve kol kemiğine (humerus) bir top yerleştirilir. Bu tasarım, özellikle rotator manşet yırtığı olan ve geleneksel protezlerden fayda görmeyen hastalar için büyük avantaj sağlar. Ters omuz protezi, omuzun hareketini sağlamak için rotator manşet kaslarına olan bağımlılığı azaltır ve deltoid kasının gücünden yararlanır. Bu sayede, omuzun yukarı doğru kaldırılması ve dışa doğru döndürülmesi gibi hareketler daha kolay hale gelir.
Ters Omuz Protezi Kimler İçin Uygundur?
Ters omuz protezi, aşağıdaki durumlarda uygun bir tedavi seçeneği olabilir:
- Rotator manşet yırtığı artropatisi (rotator manşet yırtığına bağlı kireçlenme)
- Geleneksel omuz protezi revizyonu
- Ciddi omuz kırıkları
- Omuz tümörleri
- Romatoid artrit gibi iltihaplı eklem hastalıkları
Ters omuz protezi, özellikle rotator manşet kaslarının işlevini kaybettiği ve omuzun normal hareketini sağlayamadığı hastalarda etkili bir çözümdür.
Omuz ve Ters Omuz Protezi Ömrü Ne Kadardır?
Omuz protezinin ömrü, hastanın yaşına, aktivite düzeyine, protezin tipine ve cerrahi tekniğe bağlı olarak değişir. Genellikle, omuz protezleri 15-20 yıl veya daha uzun süre dayanabilir. Ancak, zamanla protezde aşınma veya gevşeme meydana gelebilir ve revizyon cerrahisi gerekebilir.
Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci Nasıldır?
Omuz protezi ameliyatı sonrası iyileşme süreci, hastadan hastaya değişmekle birlikte genellikle birkaç ay sürer. Ameliyattan sonraki ilk haftalarda, ağrı ve şişlik normaldir ve ilaçlarla kontrol altına alınabilir. Fizik tedavi, ameliyattan sonraki ilk günlerde başlar ve kademeli olarak ilerler. Hastalar, omuz hareketlerini geri kazanmak ve kaslarını güçlendirmek için düzenli olarak egzersiz yapmalıdır. Tam iyileşme ve normal aktivitelere dönüş, 6-12 ay sürebilir.